Processtructuur
Met een scherp mes snijd je beter
Processtructuur
In eerdere blogs (zie bij voorbeeld de blog over procesverbetering ) heb ik aangegeven hoe ik Procesmatig Denken en Werken zie. Kern is dat er een duidelijke verbinding moet zijn tussen enerzijds: wat zijn we als bedrijf, waar staan we voor en wat drijft ons en anderzijds: de vraag van de klant en de manier waarop we daaraan kunnen voldoen.
Om die verbinding op een efficiënte en effectieve manier tot stand te brengen heb je processen nodig en een processtructuur. Deze zaken vormen dus een middel – als het ware een gereedschap – en geen doel op zich.
Middel
In een professionele keuken is organisatie van levensbelang. De chef zorgt er dus voor dat alle processen goed in beeld zijn en dat iedereen weet wat hij/zij moet doen en vooral wie waarvoor verantwoordelijk is. Binnen de diverse processen in een keuken spelen allerlei fysieke gereedschappen een grote rol. Denk aan pannen, fornuizen, ovens etc. Een van de belangrijkste instrumenten is zonder meer het mes. Koks gebruiken de hele dag door messen. Messen in allerlei soorten en maten, afhankelijk van waar ze voor gebruikt moeten worden. Deze messen hebben een ding met elkaar gemeen: ze zijn vlijmscherp.
Die scherpte is nodig om de diverse producten en ingrediënten goed te kunnen snijden, maar hoe tegenstrijdig het voor sommigen misschien ook klinkt: het is veiliger. Met een bot mes kun je niet werken en de kans dat je uitschiet of iets dergelijks en je, je snijdt, is veel groter dan bij een scherp mes.
De processen en de processtructuur van een bedrijf of overheidsinstelling kun je makkelijk vergelijken met die van een keuken. Ook binnen een bedrijf of overheidsinstelling moet helder zijn waar je als bedrijf voor staat en hoe je de verbinding legt van daaruit naar een optimaal resultaat voor de klant.
Binnen de processtructuur als geheel (lees de keuken), moet je over goede gereedschappen beschikken. Dat zijn naast de medewerkers ook allerlei fysieke hulpmiddelen en vooral heldere, duidelijke en scherpe processen (lees het mes).
Doel
Te vaak wordt in de discussie over en aanpak van, Procesmatig Denken en Werken, het ontwerpen van een processtructuur en de daarin voorkomende processen als een doel op zich gezien. Zelfs recentelijk hoorde ik nog bij een gemeente, dat men begonnen was met eerst eens op papier te zetten wat iedereen deed. Ik zeg niet dat het onmogelijk is om met dit als uitgangspunt tot goede processen te komen, maar er zit wel een grote valkuil in. Het risico is groot dat zowel het bedrijfsdoel als het resultaat voor de klant of afnemer te weinig aandacht krijgen. Ik pleit er daarom met veel nadruk voor altijd te kiezen voor een benadering van Procesmatig Denken en werken vanuit de verbinding tussen waar een bedrijf voor staat en het bereiken van een optimaal resultaat voor de klant of de afnemer.
Hoe goed en scherp de messen in een keuken ook zijn en hoe efficiënt de processen ook in elkaar zijn gestoken. De chef zal altijd eisen dat aan de kwaliteit en uitstraling die hij wil, wordt voldaan, gericht op het welbevinden, plezier en genot van de gast.
Het zou goed zijn als deze houding bij bedrijven en overheidsinstellingen meer en meer zou gaan ontstaan en de focus meer op de bovengeschetste verbinding zou worden gericht en het efficiënt en effectief voldoen aan de vraag van de klant of afnemer
Via een workshop koken voor managers kunt u zich op een prettige, inspirerende en inhoudelijk goede wijze met deze vraag bezig houden. (Ga naar workshops)
Voor de onderstaande salades heb je in elk geval een scherp mes nodig. Uiteraard kun je alles in een keukenmachine bereiden of met andere snij of rasp apparaten. Toch geeft dat een ander resultaat. Meestal vind ik dat de salades dan toch wateriger worden. Ik snij alles met een mes en dat bevalt me al jaren heel goed.
Aardappelsalade en rundvleessalade
Ingrediënten:
Aardappelsalade
- 1 kg vastkokende aardappelen
- 1 flinke scheut olijfolie
- 1 flinke scheut azijn
- Mosterd
- Mayonaise
- 1 flinke ui, rood of wit
- 1 flinke zachtzure appel
- Bieslook
- Peterselie
- 12 zure augurkjes
- 20 zilveruitjes
- Peper en zout
- (Facultatief: blokjes groene of rode paprika, gekookte erwtjes, uitgebakken spekjes, een fijngesnipperd Spaans pepertje, of 2 hardgekookte eieren, in kleine blokjes gesneden.)
Rundvleessalade
- 750 gr vastkokende aardappelen
- 400 gr gaar soepvlees (Alternatief: blokjes gekookte ham)
- 1 flinke scheut (olijf)olie
- 1 flinke scheut azijn
- Mosterd
- Mayonaise
- 1 flinke ui
- 1 flinke zachtzure appel
- 20 zure augurkjes
- 20 zilveruitjes
- Peper en zout
- Peterselie
- (Facultatief: blokjes groene of rode paprika, gekookte erwtjes, blokjes wortel)
Bereidingswijze:
Aardappelsalade.
Vooraf wil ik zeggen dat ik hieronder de manier beschrijf waarop ik de salades maak. Er zijn echter 1000-en varianten te bedenken. Doe vooral wat jezelf lekker vindt en waarvan je weet dat jouw gasten het lekker vinden.
Schil de aardappelen en snijd deze in plakken van 1 cm, vervolgens in repen van 1 cm en daarna in blokjes, eveneens van 1 cm. Kook de blokjes in water met zout gedurende een minuut of 4-5. Blijf erbij, want de blokjes mogen vooral niet te zacht worden. Ze moeten wat beet houden en zullen in de salade door de inwerking van het zuur, nog iets zachter worden. Overigens de maat van 1 cm is niet een exact gegeven. Als je van grover houdt, snijd je de blokjes wat groter. Je kunt ook plakjes gebruiken van ongeveer 5 mm dikte.
Snijd de ui, de appel en de augurkjes in blokjes van 5 mm. Snijd de zilveruitjes in vier partjes. Snijd de kruiden niet te fijn.
Doe alle gesneden ingrediënten in een kom. Het beste resultaat krijg je als de aardappelblokjes bij het mengen nog warm zijn.
Als je wilt, kun je op dit moment ook nog diverse andere ingrediënten, zoals aangegeven, toevoegen. Volg je eigen smaak.
Meng met een flinke scheut olijfolie en een flinke scheut azijn.
Voeg om te beginnen 1 flinke el niet te scherpe mosterd toe en 4 flinke el mayonaise. Meng voorzichtig. Afhankelijk van de smaak en de consistentie die je wilt, kun je nog extra mosterd en/of mayonaise of azijn toevoegen. Mocht de salade te zuur naar je zin zijn, dan kun je wat suiker of zoetstof toevoegen.
Tussendoor proeven en op het eind zo nodig op smaak brengen met peper en zout.
Minimaal een paar uur in de koelkast laten staan zodat de smaken goed op elkaar kunnen inwerken. Een nacht in de koelkast is nog beter.
Lekker met geroosterd brood en een lekkere Frankfurter met mosterd.
Vleessalade.
Snijd het vlees in kleine stukjes.
Zelf kook ik de aardappelen en prak ze met de vork. Er mogen dan best nog wat stukjes in zitten. Als je blokjes aardappel of schijfjes lekkerder vindt, ga vooral je gang.
De bereidingswijze is verder feitelijk hetzelfde als hierboven bij de aardappelsalade. Je moet echter het vlees pas als laatste, als de rest van de salade al op smaak is, toevoegen en mengen. Dan is de kans zo klein mogelijk dat het vlees teveel uiteenvalt.
Vlak voor het serveren garneren met fijngesneden peterselie.
De salade is ook een prima basis voor een ouderwetse hors d'oeuvre. Dan serveren op een schaal met sla en garneren met tomaatjes, gevulde eitjes of halve hardgekookte eieren, augurkjes, zilveruitjes, salade van geraspte wortel, selderijsalade etc. Echt retro, maar ook heel lekker.